چرا ایلان ماسک و دونالد ترامپ در حال جنگ هستند؟
دونالد ترامپ و بزرگ‌ترین حامی سیاسی‌اش، ایلان ماسک، در عمومی‌ترین و قرن بیست‌و یکمی‌ترین شکل ممکن در حال جدایی هستند – از طریق شبکه‌های اجتماعی خودشان. و با وجود اینکه بسیاری پیش‌بینی می‌کردند که اتحاد ترامپ-ماسک در نهایت به تلخی می‌گراید، هنوز هم ارزش دارد بپرسیم و سعی کنیم پاسخ دهیم: «چطور به اینجا رسیدیم؟»
تا همین اواخر، ماسک چهره‌ای کلیدی در حلقه نزدیکان ترامپ بود. این ارتباط بخش‌های گسترده‌ای از دولت را تحت تأثیر قرار داده بود، به‌طور خاص از طریق «وزارت کارایی دولت» (Department of Government Efficiency)، سازمانی که با حکم اجرایی ایجاد شده و ماسک مشاور آن بود.
ماسک، که زمانی از چهره‌های ثابت در تفریحگاه مار-ا-لاگوی ترامپ در پالم بیچ فلوریدا و کاخ سفید بود، اکنون به مخالفت با رئیس‌جمهور برخاسته است. منبع نارضایتی او: «قانون یک لایحه بزرگ و زیبا» (One Big Beautiful Bill Act)، یک سند قانونی ۱۰۳۸ صفحه‌ای که در ۲۲ مه (۱ خرداد) توسط مجلس نمایندگان تصویب شد. اکنون این لایحه به سنا رفته است، گام بعدی در مسیر تبدیل شدن به قانون.
روزها بعد، ترامپ نامزدی «جارد آیزاکمن» (Jared Isaacman) – گزینه ماسک برای ریاست ناسا – را پس گرفت. این حرکت به‌طور گسترده‌ای شاهدی بر تزلزل رابطه آن‌ها تلقی شد. اما حتی تا پایان ماه مه نیز، ترامپ و ماسک در ملاء عام با هم مهربان بودند.
جو حاکم این هفته – به‌شکلی علنی و سوزان – تغییر کرد.
ایلان ماسک روز سه‌شنبه (۳ ژوئن / ۱۳ خرداد) در پلتفرم ایکس (X) نوشت: «متاسفم، اما دیگر طاقتم طاق شده است. این لایحه عظیم، شنیع و پر از هزینه‌های زائد کنگره، یک مایه شرمساری منفور است. شرم بر کسانی که به آن رای دادند: خودتان می‌دانید که کار اشتباهی کردید. خودتان می‌دانید.»
ایلان ماسک:
متاسفم، اما دیگر طاقتم طاق شده است. این لایحه عظیم، شنیع و پر از هزینه‌های زائد کنگره، یک مایه شرمساری منفور است. شرم بر کسانی که به آن رای دادند: خودتان می‌دانید که کار اشتباهی کردید. خودتان می‌دانید.
(۳ ژوئن ۲۰۲۵)
این لایحه به عنوان تلاشی برای کاهش مالیات‌ها و سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای آمریکایی ارائه شده است. با این حال، دفتر بودجه کنگره (CBO) تخمین می‌زند که اگرچه این لایحه مالیات‌ها را ۳.۷ تریلیون دلار کاهش می‌دهد، اما در طول ۱۰ سال، بدهی ملی را ۲.۴ تریلیون دلار افزایش داده و سقف بدهی کشور را ۴ تریلیون دلار بالا می‌برد. تاثیر این لایحه بر بحران بدهی موجود کشور، باعث شده دو سناتور جمهوری‌خواه، «رند پال» (Rand Paul) از کنتاکی و «ران جانسون» (Ron Johnson) از ویسکانسین، از موضع حزب خود جدا شده و با شکل فعلی لایحه مخالفت کنند.
تاثیرات این لایحه گسترده است؛ در کنار اثرات متعدد دیگر، مالیات بر درآمد تامین اجتماعی (Social Security)، انعام‌ها و حقوق اضافه‌کاری را حذف می‌کند. این لایحه همچنین کاهش‌های عظیمی در برنامه‌های بهداشتی فدرال مانند مدیکِید (Medicaid) و اسنپ (SNAP – برنامه کمک تغذیه) ایجاد می‌کند. دفتر بودجه کنگره تخمین می‌زند که با انجام این کاهش‌های عظیم در برنامه‌های بهداشتی فدرال، تا سال ۲۰۳۴ تقریبا ۱۱ میلیون نفر بیشتر فاقد بیمه درمانی خواهند بود.
این لایحه همچنین اثرات قانون کاهش مالیات و اشتغال (Tax Cuts and Jobs Act) ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش را دائمی می‌کند، هرچند اقتصاددانان دریافته‌اند که این کاهش‌های مالیاتی بیشتر به ثروتمندترین آمریکایی‌ها سود رسانده تا فقیرترین آن‌ها. کاهش‌های مالیاتی اضافی در لایحه جدید ترامپ نیز انتظار می‌رود بیشتر به خانواده‌های ثروتمند سود برساند تا نیازمندان.
ماسک اشتباه نمی‌کند وقتی می‌گوید برخی نمایندگان که به این لایحه رای دادند، اکنون از آن پشیمان هستند. «مارجوری تیلور گرین» (Marjorie Taylor Greene) جمهوری‌خواه از جورجیا اعتراف کرد که این لایحه هزار صفحه‌ای را به طور کامل نخوانده و از تایید آن پشیمان است زیرا این لایحه برای دهه آینده مانع از تنظیم مقررات هوش مصنوعی توسط ایالت‌های منفرد می‌شود.
اختلاف ترامپ و ماسک روز پنجشنبه (۵ ژوئن / ۱۵ خرداد) زمانی که از رئیس‌جمهور در مورد مخالفت رهبر تسلا و اسپیس‌ایکس با این لایحه سوال شد، بیشتر تشدید شد.
ترامپ ادعا می‌کند که ماسک به‌خوبی با برنامه‌های او برای این لایحه آشنا بود، اما زمانی که فهمید این لایحه بر کسب‌وکارش تاثیر منفی می‌گذارد، عقب کشید.
ترامپ گفت: «او تنها زمانی مشکل پیدا کرد که فهمید ما مجبوریم الزام استفاده از خودروهای برقی (EV mandate) را لغو کنیم» – وی به سیاست‌هایی اشاره کرد که تولید و فروش خودروهای برقی، مانند خودروهای تسلا، را تشویق می‌کنند – «این [لغو] میلیاردها و میلیاردها دلار [ارزش دارد].»
ماسک در ادامه ادعا کرد ترامپ تنها به خاطر کمک او برنده انتخابات شد.
ایلان ماسک:
بدون من، ترامپ انتخابات را باخته بود، دموکرات‌ها کنترل مجلس نمایندگان را در دست داشتند و جمهوری‌خواهان در سنا ۵۱-۴۹ [اکثریت ناچیز] می‌داشتند.
(۵ ژوئن ۲۰۲۵)
این دو کارآفرین به طعنه‌زدن به یکدیگر در پلتفرم‌های رسانه‌ای اجتماعی‌شان ادامه داده‌اند – و این درگیری در حال تشدید است.
ترامپ در تروث سوشال (Truth Social) نوشت: «ایلان داشت “نازک می‌شد” [کنایه از تحمل کم‌تر شدن نفوذش]، من از او خواستم برود، من آن الزام خودروهای برقی‌اش را که همه را مجبور می‌کرد خودروهای برقی بخرند که هیچکس دیگری نمی‌خواست (کاری که او ماه‌ها می‌دانست من قصد انجامش را دارم!) از او گرفتم، و او دیوانه شد!»
ترامپ در پستی دیگر افزود: «ساده‌ترین راه برای صرفه‌جویی در بودجه ما، میلیاردها و میلیاردها دلار، قطع یارانه‌ها و قراردادهای دولتی ایلان است. من همیشه تعجب می‌کردم که چرا بایدن این کار را نکرد!»
ماسک عکسی از پست ترامپ منتشر کرد و در واکنش به اظهارات رئیس‌جمهور افزود که در نتیجه، فضاپیمای دراگون اسپیس‌ایکس را از رده خارج خواهد کرد.
ماسک به بمباران پست‌هایش در ایکس علیه رئیس‌جمهوری که ۲۸۸ میلیون دلار برای کمک به انتخابش خرج کرده بود، ادامه داد. سپس ماسک ترامپ را به حضور در «پرونده اپستین» متهم کرد – اشاره به استثمار جنسی کودکان توسط جفری اپستین، تاجر مالی. ترامپ به این اتهام پاسخی نداده است.
ماسک همچنین اعلام کرد که تعرفه‌های ترامپ باعث رکود اقتصادی در نیمه دوم امسال خواهد شد و با پست کاربر دیگری که گفته بود ترامپ باید استیضاح شود، اعلام موافقت کرد.
در حالی که این دعوای علنی منجر به انفجار پست‌ها در ایکس، ایموجی‌های پاپ‌کورن و میم‌هایی با مضمون «زنانه‌بازی راه انداختند» (the girls are fighting) شده است، اما جدایی ثروتمندترین فرد جهان و رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، پیامدهای گسترده‌تری برای صنعت فناوری وعده می‌دهد.
پس از پیروی از ترامپ، سایر میلیاردرهای فناوری مانند مارک زاکربرگ بنیانگذار متا، ساندار پیچای مدیرعامل گوگل، جف بزوس بنیانگذار آمازون، سام آلتمن مدیرعامل اپن‌ای‌آی و تیم کوک مدیرعامل اپل، به صندوق مراسم تحلیف ترامپ کمک مالی کردند. سیاست‌های ترامپ از طریق اعمال تعرفه‌های سنگین بر واردات بین‌المللی، قبلاً پیامدهای منفی برای کسب‌وکار برخی از این شرکت‌ها داشته است.