«لیرا؛ جهش بزرگ یک جوان ۱۸ ساله ایرانی به سوی آینده فناوریهای هوشمند»
در دورانی که جهان با سرعتی بیسابقه به سمت فناوریهای نوین، هوش مصنوعی و سیستمهای خودکار حرکت میکند، ظهور استعدادهای جوان از کشورهای در حال توسعه اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. در این میان، نام رسول حیاتغیبی، جوان ۱۸ ساله ایرانی، در حال تبدیل شدن به یکی از نمونههای قابلتوجه در این مسیر است. او با اتکا به یک ایده ساده و ذهنی پیگیر، پروژهای به نام لیرا (Lira) طراحی کرده که امروز به یکی از طرحهای نوآورانه کشور در حوزه لیزر و هوش مصنوعی تبدیل شده و پتانسیل تغییر سه صنعت مهم را دارد.
مسیر او از یک کنجکاوی روزمره شروع شد؛ پرسشی درباره اینکه چگونه میتوان بدون برفپاککن، بدون تجهیزات سنتی و بدون نیروی انسانی، سطوح شیشهای را پاک کرد. این سؤال ساده تبدیل به آغاز یک مسیر تحقیقاتی جدی شد؛ مسیری که از مطالعه لیزرهای صنعتی تا بررسی فیزیک نور و طراحی سیستمهای هوشمند ادامه یافت. نتیجه این تلاشها پروژهای است که امروز با نام لیرا شناخته میشود؛ سیستمی مبتنی بر لیزر که میتواند آلودگی، قطرات باران، بخار و ذرات ریز را بدون تماس فیزیکی از بین ببرد.
این فناوری به دلیل ماهیت دقیق، سریع و سازگار با سیستمهای هوشمند، اکنون در سه صنعت بزرگ ساختمانی، خودرویی و پزشکی مورد توجه قرار گرفته است. لیزرهای مورد استفاده در لیرا قادرند با طولموج مشخص و توان کنترلشده، قطرات و آلودگی را بهصورت نقطهای تبخیر یا پخش کنند، بدون اینکه آسیبی به شیشه وارد شود. از همین رو، لیرا در مسیر تبدیل شدن به یک فناوری چندمنظوره و قابل صادرات قرار گرفته است.
۱. صنعت ساختمان
رشد سریع برجسازی در کلانشهرهای ایران باعث شده نگهداری سطوح شیشهای به یکی از چالشهای جدی این صنعت تبدیل شود. استفاده از نیروی انسانی برای تمیزکاری برجها علاوه بر هزینه بالا، خطرات جانی قابلتوجهی دارد. لیرا میتواند این روند را دگرگون کند.
این سیستم:
- خطرات جانی را به صفر نزدیک میکند،
- هزینه نگهداری ساختمان را کاهش میدهد،
- بدون تغییر در طراحی نما نصب میشود،
- و میتواند با سیستمهای هوشمند ساختمان هماهنگ شود.
در روزهای بارانی یا طوفانی نیز دستگاه بهصورت خودکار فعال میشود و شیشهها را در کمترین زمان پاکسازی میکند. این ساختار میتواند تبدیل به استانداردی جدید در ساختمانهای مدرن ایران شود و حتی در پروژههای بینالمللی جایگاه ویژهای پیدا کند.
۲. صنعت خودرو
سالهاست که شرکتهای خودروسازی جهان به دنبال حذف برفپاککنهای سنتی و جایگزینی آنها با روشهای مبتنی بر فناوری جدید هستند. لیرا میتواند ایران را در این تحول جهانی همراه کند. این سیستم نهتنها نیاز به برفپاککن مکانیکی را حذف میکند، بلکه مصرف انرژی را کاهش داده و به دلیل عدم تماس، هیچ خطی روی شیشه باقی نمیگذارد.
لیرا در خودروها میتواند:
- با هوش مصنوعی خودرو یکپارچه شود،
- روی شیشه جلو، عقب و حتی دوربینهای خودرو نصب شود،
- در شرایط بارانی، برفی، گردوخاکی و مهآلود عملکرد کاملاً ثابت داشته باشد.
برای خودروهای برقی که نیاز به کاهش مصرف انرژی دارند نیز یک گزینه ایدهآل محسوب میشود. این قابلیتها لیرا را آماده ورود به بازار بزرگ خودروسازی میکند.
۳. صنعت پزشکی
در محیطهای آزمایشگاهی و پزشکی، پاکسازی بدون تماس یکی از مهمترین نیازهاست. سیستمهای سنتی همیشه احتمال آلودگی دست انسان را بههمراه دارند. لیرا با استفاده از تابش لیزری دقیق، میتواند سطوح شیشهای، تجهیزات حساس و حتی بخشهایی از اتاقهای تمیز (Clean Room) را بدون نیاز به مواد شیمیایی پاک کند.
این فناوری در:
- آزمایشگاهها،
- محیطهای تحقیقاتی،
- مراکز پزشکی حساس،
- و کارخانههای تجهیزات پزشکی
میتواند کاربرد گستردهای داشته باشد.
ورود فناوری لیزری به حوزه پزشکی، لیرا را از یک دستگاه صنعتی به یک ابزار چندبُعدی و جهانی نزدیکتر میکند.
پروژه لیرا فراتر از یک محصول است؛ یک اکوسیستم شغلی میسازد که در اقتصاد نوآوریمحور اهمیت فراوان دارد. اجرای این پروژه میتواند مشاغل متنوعی را شکل دهد:
- مهندسی لیزر
- هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
- طراحی PCB و مدارهای الکترونیکی
- مهندسی کنترل و اتوماسیون
- طراحی صنعتی
- متخصص ایمنی لیزر
- مهندس اپتیک و نور
- مونتاژ صنعتی
- نصب و کالیبراسیون سیستم
- واحد تعمیر و نگهداری
- پشتیبانی فنی
- واحد صادرات و بازرگانی فناوری
- تیم تولید بدنه و قطعات
با گسترش پروژه، ظرفیت اشتغال مستقیم و غیرمستقیم آن افزایش پیدا میکند و میتواند بستری برای همکاری جوانان متخصص در حوزههای مختلف ایجاد کند.
پروژه لیرا ظرفیت ارزشآفرینی بالایی برای اقتصاد ایران دارد. یکی از مهمترین ویژگیهای آن اتکا به فناوری بومی و قابلیت تولید داخلی است که میتواند وابستگی کشور به واردات تجهیزات پیشرفته را کاهش دهد. همچنین این پروژه امکان ایجاد زنجیره تأمین گستردهای را فراهم میکند؛ از تولید قطعات لیزری تا طراحی نرمافزار، قالبسازی و مونتاژ نهایی.
در کنار این موضوع، لیرا توانایی ورود به بازارهای خارجی را دارد. کشورهای حوزه خلیج فارس، آسیای شرقی، اروپا و حتی بازارهای در حال توسعه، به فناوریهای پاکسازی بدون تماس علاقه نشان دادهاند. این موضوع میتواند زمینهساز ورود ارز به کشور و تقویت موقعیت فناوری ایران در سطح جهانی شود.
از سوی دیگر، حضور لیرا در نمایشگاهها و رویدادهای بینالمللی باعث میشود برندهای ایرانی در حوزه فناوری بیشتر دیده شوند. این موضوع مسیر را برای توسعه همکاریهای خارجی و شکلگیری شرکتهای مشترک باز میکند.
پروژه لیرا روایت تلاش جوانی است که از یک ایده ساده آغاز کرد اما مسیر خود را تا سطح بینالمللی ادامه داد. این فناوری اکنون آماده ورود به سه صنعت بزرگ است و ظرفیت ایجاد اشتغال، توسعه فناوری بومی و گسترش صادرات را دارد. لیرا نماد نسلی از جوانان ایرانی است که میخواهند با تکیه بر دانش و خلاقیت، آیندهای متفاوت بسازند.