اروپا باید سرسخت‌تر عمل کند تا اولین روز خود را به ماه برساند

احتمالاً اروپا در تلاش برای رسیدن به یک نقطه عطف دیگر در مسابقه تجاری بهره‌برداری از منابع ماه با یک شکست روبرو شده است. “Tenacious” که قرار بود به عنوان اولین رور ساخت اروپایی بر روی ماه فرود بیاید، روی یک لندر قرار داشت که در حین تلاش برای فرود، ارتباطش قطع شد — این امر شاهد قطعی بر وقوع مشکلی در روند فرود است.

در صورت تأیید، این دومین مأموریت ناموفق برنامه کاوش تجاری ماه HAKUTO-R خواهد بود؛ دو سال پس از سقوط مأموریت قبلی که امیدها را به کلی از میان برده بود.

این شکست به‌ویژه در ژاپن احساس می‌شود؛ زیرا ispace، شرکتی که پشت برنامه HAKUTO-R و لندر گمشده Resilience است (که “Tenacious” را حمل می‌کرد)، یک شرکت بورسی ژاپنی محسوب می‌شود. اما این رویداد همچنین ضربه‌ای برای اروپا محسوب می‌شود: آژانس فضایی اروپا (ESA) از این مأموریت حمایت کرده بود و رور توسط ispace-EUROPE در لوکزامبورگ طراحی، مونتاژ، آزمایش و ساخته شده بود.

لوکزامبورگ تنها پایگاه ispace-EUROPE نیست — بلکه دلیلی است که این نهاد در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد. به عنوان بخشی از ابتکار SpaceResources.lu، این کشور کوچک دومین کشوری در جهان پس از ایالات متحده شد که قانونی را به تصویب رساند و به شرکت‌ها اجازه مالکیت بر منابع استخراج‌شده از فضا را داد.

اگر اپراتورهای مستقر در لوکزامبورگ موفق به هدایت “Tenacious” بر سطح ماه می‌شدند، این رور قادر به ضبط ویدیو و جمع‌آوری داده‌ها بود. یکی از مأموریت‌های آن، جمع‌آوری خاک ماه (که به آن “رگولیت” گفته می‌شود) به عنوان بخشی از قراردادی با ناسا بود؛ قراردادی که قرار بود مالکیت نمونه‌های جمع‌آوری‌شده را به این آژانس منتقل کند.

ژولیان لامامی، مدیرعامل ispace-EUROPE، در گفتگویی با TechCrunch در آستانه تلاش فرود، گفت: «فکر می‌کنم این تجربه بسیار کمکی خواهد بود تا بفهمیم تجاری‌سازی منابع فضایی چه معنایی دارد و چگونه می‌توان آن را در مقیاس وسیع‌تر — از نظر حجم و مشارکت و هماهنگی جهانی — به سرانجام رساند.»

کسب این قرارداد از ناسا برای یک شرکت اروپایی نیز یک اتفاق جدید بود. اما مجبور شدند لامامی را کمی دلگرم کنند تا از تیم چابک ۵۰ نفره (منتشده از ۳۰ ملیت) که این رور کوچک و منحصربه‌فرد را ساخته‌اند، با افتخار بگوید.

با وجود سابقه کاری لامامی در آزمایشگاه پرتاب جت ناسا و MIT، او کسی نیست که به خودستایی بپردازد؛ در گفتگوی ما اعتراف کرد که مجبور شد «روح آمریکایی درونی خود را بیدار کند» تا دستاوردهای تیمش را توضیح دهد. این مساله همچنین ناشی از روحیه همکاری فراگیر ispace است.

برای مثال، قاشق سبک وزنی که قرار بود برای ناسا جهت جمع‌آوری رگولیت استفاده شود، توسط شرکت Epiroc — تأمین‌کننده تجهیزات معدنی از سوئد — ساخته شد. لامامی اظهار داشت: «ما می‌توانستیم این کار را خودمان انجام دهیم؛ اما فرصتی دیدیم تا بخشی از صنعت زمینی را وارد بحث فضا کنیم. هرچه افراد بیشتری در این مسیر مشارکت کنند، نتیجه برای همگی بهتر خواهد بود.»

همچنین تعداد بیشتری از افراد در اکوسیستم فضایی لوکزامبورگ مشارکت می‌کنند. آژانس فضایی لوکزامبورگ (LSA) در سال ۲۰۱۸ تأسیس شد و این کشور با حمایت فعال، سعی در ارتقای این بخش دارد؛ بخصوص از زمانی که قانون منابع فضایی تصویب شد و این حوزه از حالت یک فعالیت نیش به جریان اصلی تبدیل گشته است.

لامامی اظهار داشت: «حتی بهتر از آن، اکنون شرکت‌های متعددی در ادامه زنجیره ارزش ispace تأسیس شده‌اند.» او به عنوان نمونه، به Magna Petra، یک استارتاپ که با ispace در زمینه استخراج هلیوم-۳ (یک منبع کمیاب از سطح ماه) همکاری می‌کند، اشاره کرد.

وزیر اقتصاد، شرکت‌های کوچک و متوسط، انرژی و گردشگری لوکزامبورگ، لگس دلس، در بیانیه‌ای که در هنگام اعلام اتمام ساخت رور توسط ispace-EUROPE صادر شد، گفت: «بلندپروازی ما توسعه یک بخش فضایی است که به شدت با صنایع زمینی‌مان یکپارچه شده و فرصت‌های بازار جدیدی را هم در فضا و هم بر روی زمین به ارمغان می‌آورد.»

این بلندپروازی با پول هم تأمین می‌شود. “Tenacious” با همکاری مالی از سوی آژانس فضایی لوکزامبورگ، از طریق یک قرارداد ESA با برنامه فضایی ملی لوکزامبورگ به نام LuxIMPULSE، توسعه یافت. همچنین بر اساس تحقیقی از Deloitte درباره صنعت فضایی لوکزامبورگ، مشوق‌های مالیاتی و کمک‌های مستقیم هم برای استارتاپ‌ها و هم برای شرکت‌های چندملیتی در این حوزه فراهم آمده است.

بارگیری غیرمعمول

“Tenacious” به گونه‌ای طراحی شده بود که کوچک و کم‌وزن باشد؛ وزنی حدود ۵ کیلوگرم دارد — نیمی از وزن رور مریخی ناسا به نام Sojourner. لامامی توضیح داد که با انتخاب اجزایی بهینه از نظر جرم و مصرف انرژی، تیم او توانست یک سیستم بسیار کوچک و اقتصادی بسازد که از نظر هزینه ساخت و ارسال به ماه صرفه‌جویی می‌کرد. این طراحی محدودیت ذاتی در ظرفیت بارگیری داشت؛ اما به گونه‌ای تنظیم شده بود که می‌توانست تا یک کیلوگرم بار حمل کند.

به عنوان بخشی از مأموریت Resilience، محموله “Tenacious” شامل قاشق لازم برای مأموریت ناسا و، شاید به طور غیرمنتظره، یک خانه قرمز کوچک نیز بود. این خانه کوچک که به “The Moonhouse” معروف بود، قرار بود به عنوان نمادین اولین خانه روی ماه شناخته شود؛ پروژه‌ای که هنرمند میکائل جنبرگ از سال ۱۹۹۹ در حال پیگیری آن است.

سایت “The Moonhouse” می‌نویسد: «موضوع ما درباره علم یا سیاست نیست؛ بلکه یادآوری چیزهایی است که همه ما به اشتراک داریم — انسانیت، تخیل و اشتیاق به داشتن خانه. یک خانه قرمز که به «نقطه آبی کمرنگ» نگاه می‌کند، همانطور که کارل ساگان سیاره شکننده ما را توصیف کرده بود.»

تیم لامامی آماده شده بود تا مسئولیت انداختن موفق و عکسبرداری از “The Moonhouse” در مکانی مناسب را بر عهده گیرد و این وظیفه را بسیار جدی گرفت. در آزمایش‌های رور که در لوکزامبورگ و چندین نقطه اروپایی، از جمله جزایر قناری در اسپانیا، انجام می‌شد، اپراتورها چندین بار روند اجرای این مأموریت را تمرین کرده بودند.

گرچه این جنبه شاعرانه ممکن بود برای ناسا در اولویت قرار نگیرد، اما برای لامامی اهمیت ویژه‌ای داشت. او گفت: «این یک تغییر پارادایم جالب است؛ بله، ما به ماه می‌رویم تا دانش علمی و تجاری خود را نسبت به ماه افزایش دهیم، اما ما همچنین می‌خواهیم دسترسی هنرمندان، کارآفرینان و مدرسان را فراهم کنیم و این هم یکی از عناصر بسیار هیجان‌انگیز مأموریت است.»

متأسفانه، به نظر می‌رسد این برنامه حالا باید به تعویق بیفتد.